روش‌های تشخیص میناکاری مرغوب

تشخیص مینای مرغوب از دغدغه های خریداران صنایع دستی و ظروف میناکاری است. تشخیص کیفیت برخی اقلام به دلیل همه گیر بودن، مثلا خرید روزانه، ماهانه و حتی سالانه، بسیار ساده تر شده است. اما کالا هایی وجود دارند که بدلیل آن که شناخت کافی در مورد آن ها وجود ندارد، نمی توان در مورد کیفیت و مرغوبیتشان به درستی تصمیم گرفت. صنایع دستی ایران نیز از این قاعده مستثنا نیستند. هر ایرانی باید نسبت به این میراث گرانبها تعهداتی داشته باشد. حداقل آن داشتن “شناخت” نسبت به این دست از اجناس است. میناکاری یکی از همین محصولات است.  و می توان گفت اکثر مردم از جنس و نحوه تولید آن اطلاع چندانی ندارند. هر فرد که تمایل به خرید یک ظرف میناکاری دارد برای تشخیص میناکاری مرغوب باید نسبت به موارد زیر توجه داشته باشد.

جنس و ظاهر ظروف میناکاری

به محض اینکه یک ظرف میناکاری را در دست می گیرید، دست تان با سردی مس آشنا می شود. همچنین متوجه وزن آن می شوید. اگر مس به تناسب اندازه ظرف خیلی کم وزن بود، آن ظرف از قیمت پایین تری باید برخوردار باشد. البته خریدار باید از عواقب آن مثلا دِفُرم شدن آگاه باشد. بعد از آن فرد باید روی سطح کار دست بکشد. مینا باید کاملا صاف و براق یا به اصطلاح شیشه ای باشد. اگر سطح کار زبر بود یعنی لعاب مینا روی ظرف در کوره به دلیل دمای بیش از حد آن یا ماندن ظرف در کوره بیشتر از زمان مورد نیاز، سوخته است.  استفاده از رنگ های نامرغوب نیز می تواند دلیل دیگری برای زبری سطح کار باشد.

رنگ و نقوش میناکاری

همانگونه که گفته شد در میناکاری از نقوش سنتی مانند اسلیمی، ختایی، گل و مرغ و ترکیب این ها استفاده می شود. هر کار هر چقدر ظرافت طراحی و تنوع رنگی آن بیشتر باشد از ارزش مادی برخوردار خواهد بود. حتی گاهی برخی از کارها به خاطر استفاده از رنگی خاص مانند برخی زیرمجموعه های رنگ قرمز یا ارغوانی قیمت بیشتری خواهد داشت. زیرا می توان گفت در تولید این رنگ ها از پودر طلا استفاده می شود.

 

 

شناسنامه دار بودن محصولات میناکاری

هر کالای معتبری که ما در بازار خریداری می کنیم شناسنامه دارد. این شناسنامه شامل توضیحاتی در مورد محصول، سازنده آن و البته گارانتی است. ظرف میناکاری شده نیز باید شناسنامه داشته باشد. این توضیحات باعث تشخیص مینای مرغوب می شود. تا با آن بدانیم از کجا آمده. به دست چه کسی ساخته شده و یا چه مجموعه ای و یا تحت عنوان چه نام تجاری ای تولید شده است. و از این طریق کدام مجموعه نسبت به کیفیت آن پاسخگو خواهد بود.

 

نکات کلیدی برای تشخیص مینای مرغوب با زیر ساخت فلز:

1. زیرساخت مینا باید یکنواخت و یک‌تکه بوده و فاقد قسمت‌های زائد و اضافی باشد.
2. لبه‌های زیرساخت باید عاری از رنگ سبز و سطح آن‌ها بدون تَرک بوده و تیز و برنده نباشد.
3. سطح اتکای ظرف، کاملاً صاف و یک‌دست باشد.
4. لعاب مینا باید فاقد ترک، پریدگی، پوسته، حباب، سوراخ و زبری باشد. غلظت آن ‌به‌گونه‌ای باشد که در همه قسمت ها یکسان بوده و دارای نقاط برجسته‌تر در سطح شی‌ء نباشد.
5. سطح ظرف مینا باید از درخشندگی کافی برخوردار باشد. شفافیت، براق بودن و صیقلی بودن ظروف مینا، نشان‌دهنده استفاده از رنگ مرغوب و خوب پخته شدن آن‌ها در کوره است. ولی اگر هنگام دست کشیدن بر روی ظروف زبری و ناصافی احساس شد، نشانه کیفیت نامناسب آن‌ها است.
6. ضخامت رنگ در نقاشی و تزئین مینا یک‌نواخت باشد.رنگ‌های به‌کار رفته در مرزِ طرح‌ها، درهم ادغام نشده و هماهنگ باشد.
7. نقوش باید اصالت ایرانی داشته و در رنگ‌گذاری، طرح اصلی حفظ شده باشد. همچنین قلم‌گیری با نهایت دقت انجام شده باشد. پرداز طرح‌ها و نقش‌ها بایستی تمیز و با ظرافت کار شده باشد.
8. پشت ظرف باید دارای لعاب مرغوب و با کیفیت و بدون زدگی و تَرک باشد.
9. اگر بر روی رنگ و یا لعاب داخل ظروف ترک‌خوردگی مشاهده کردید، نشان‌دهنده سوخته شدن ظرف در حین‌ کوره‌کاری است.
10. اثر مینای اصیل و مرغوب باید دارای رقم بوده است. نام هنرمند، تاریخ و محل ساخت نیز بر روی آن حک شده باشد.